Huis Sandwijck, ook wel bekend als het ‘huis met de roze erkers’, ligt aan de Utrechtseweg in De Bilt. In opdracht van Stadsherstel Utrecht heeft Lotte Zaaijer een bouwhistorische verkenning uitgevoerd. Parallel aan dit onderzoek werkt Rosan Scheres (History by Design) aan een kleurhistorisch onderzoek om de oorspronkelijke kleurstelling te achterhalen.
Het huidige huis is in 1770 gebouwd in opdracht van Adriana en Paul Engelbert Voet van Winssen die de gronden in 1759 hadden verworven. De voorgevel is vormgegeven in de Lodewijk XVI-stijl en in de gevel zijn schuifvensters aanwezig met drie ruiten brede ramen.
Tien jaar nadat de parkaanleg is vernieuwd wordt in 1846 ook het landhuis flink verbouwd en aan de achterzijde uitgebreid ten behoeve van dienstvertrekken. Dit werd gedaan in opdracht van Elisabeth Petronella Both Hendriksen (1809-1880) en Christian Willem Johan baron van Boetzelaer (1806- 1872). In de achtergevel staat in een hardstenen pilaster: ‘jonkvr. W.E.C. van Boetzelaer, 19 aug 1846’. Dat moet de tweede dochter van de opdrachtgevers zijn, Wilhelmina Elisabeth Charlotta van Boetzelaer (1837- 1905). Tijdens die verbouwing is ook de voorgevel vernieuwd, zijn de vensters vergroot en is de entreehal verfraaid.
In 1857 is de oostgevel doorgetrokken om de keuken te vergroten en een zij-ingang te realiseren. Omstreeks 1875 zijn tegen de westgevel een ijzeren serre en tegen de oostgevel de twee kenmerkende ijzeren veranda’s met terra cotta decoraties aangebracht. In diezelfde periode werd de zij-ingang door middel van een portiek opgewaardeerd tot hoofdingang. De in onbruik geraakte hoofdingang in de voorgevel werd voorzien van een balustrade.
In 1916 werd de ijzeren veranda aan de westzijde vervangen door een houten serre, naar ontwerp van Jan Stuivinga (1881-1962). In 1926 is het interieur van de aan de serre grenzende woonkamer vergroot en vernieuwd, ook naar ontwerp van Stuivinga.
In 1963 werd huis Sandwijck verkocht aan de gemeente Utrecht en in 1967 aan Universiteit Utrecht. Het pand stond leeg, raakte in verval en vrijwel alles van waarde werd uit het huis ontvreemd. Er werd zelf een sloopvergunning aangevraagd, maar die ging niet door omdat het huis werd gekraakt. De krakers gingen zelf aan de slag om het leeggeroofde en vervallen pand te restaureren. In de periode 1989- 1991 is het pand grootschalig gerestaureerd waarbij binnen de bestaande structuur twintig wooneenheden zijn ingepast. In 2020 is huis Sandwijck gekocht door Stadsherstel Utrecht.
Opdrachtgever: Stadsherstel Utrecht
Product: Bouwhistorische verkenning met waardestelling
Status gebouw: Rijksmonument
Periode: maart – oktober 2021
